Προϊόντα Ολοκληρωμένης διαχείρισης

Τα προϊόντα της που κάνουν δειλά την εμφάνισή τους στην αγορά παράγονται με τις αρχές που θα έπρεπε να τηρούνται στη συμβατική παραγωγή, αν αυτή δεν είχε πάρει λάθος δρόμο. Το ΟΙΚΟ απαντά σε όσα θέλατε να γνωρίζετε γι' αυτά, αλλά δεν ξέρατε ποιον να ρωτήσετε...

Tης ΤΑΝΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ


1.  Τι είναι τα προϊόντα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης;
Είναι προϊόντα που παράγονται σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές και κανόνες ώστε να προστατεύουν την υγεία των καταναλωτών και το περιβάλλον. Σύμφωνα με όσα ορίζει το σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης για τη φυτική παραγωγή, χρησιμοποιούνται τα φυτοφάρμακα που είναι εγκεκριμένα για συγκεκριμένες καλλιέργειες και εφόσον η χρήση τους κρίνεται απαραίτητη. Παράλληλα, χρησιμοποιούνται λιπάσματα εάν και εφόσον χρειάζονται και στις αναγκαίες ποσότητες. Πριν από τη χρήση κάποιου λιπάσματος γίνονται εργαστηριακές αναλύσεις εδάφους ώστε να διαγνωστούν οι ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία. Ετσι αποφεύγεται η τακτική τού «ρίξε ένα λίπασμα να σου βρίσκεται» που συχνά εφαρμόζεται στην ελληνική γεωργία. Ολος ο τρόπος της καλλιέργειας είναι συγκεκριμένος, ενώ στη μονάδα πρέπει να τηρείται ημερολόγιο εργασιών έτσι ώστε αν προκύψει κάποιο πρόβλημα, να γνωρίζουμε ακριβώς πότε και για ποιο λόγο προέκυψε. Καταγράφονται επίσης ιστορικά γεωργικά στοιχεία (ποιότητα εδάφους, προηγούμενες καλλιέργειες, υγρασία) της περιοχής ώστε να εφαρμοστεί η καλύτερη πρακτική για τις συνθήκες που επικρατούν.
Επίσης εφαρμόζονται υποχρεωτικά συγκεκριμένα φιλοπεριβαλλοντικά μέτρα, όπως η σωστή διαχείριση του φυτοφαρμάκου που περίσσεψε - αντί να χύνεται σε μια γωνία του χωραφιού όπως γίνεται συνήθως. Υποχρεωτικά όσοι παραγωγοί ακολουθούν αυτό το σύστημα πρέπει να διαθέτουν σύμβουλο γεωπόνο με τον οποίο θα φτιάχνουν το πρόγραμμα καλλιεργητικών επεμβάσεων και φροντίδων. Ακόμα απαγορεύεται η χρήση σπόρων γενετικώς τροποποιημένων όταν πρόκειται για την παραγωγή προϊόντων που θέλουν να πάρουν τη συγκεκριμένη πιστοποίηση.


2.  Με τη μέθοδο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης παράγονται βιολογικά προϊόντα;
Οχι. Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τη μια μέθοδο παραγωγής με την άλλη. Η Ολοκληρωμένη Διαχείριση είναι πιο κοντά στον βιολογικό τρόπο παραγωγής από τη συμβατική γεωργία και κτηνοτροφία· ωστόσο, δεν ταυτίζεται κατά κανένα τρόπο. Στην Ολοκληρωμένη Διαχείριση επιτρέπεται η χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, απλώς εξορθολογίζεται η χρήση τους. Αντίθετα, στη Βιολογική Γεωργία η χρήση των προϊόντων αυτών απαγορεύεται εντελώς.


3.  Σε τι είδους προϊόντα εφαρμόζεται το συγκεκριμένο σύστημα;
Εφαρμόζεται σε προϊόντα φυτικής παραγωγής, στην εκτροφή χοιρινών και στα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας προς το παρόν. Το σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης δεν εφαρμόζεται στα αιγοπρόβατα και τα μοσχάρια. Στα κοτόπουλα μπορείτε να δείτε ανάλογο σήμα (του Agrocert) που αφορά όμως τον τρόπο διατροφής, φυτική αποκλειστικά διατροφή και όχι άλλα στοιχεία στον τρόπο παραγωγής, τα οποία επιβάλλονται στην Ολοκληρωμένη Διαχείριση.


4.  Πώς θα τα αναγνωρίσω;
Τα προϊόντα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης φέρουν το σήμα του Agrocert κρατικού οργανισμού Ελέγχου και Πιστοποίησης. Τα προϊόντα φυτικής παραγωγής το σήμα Agrocert 2-1 και 2-2, τα χοιρινά το σήμα Agrocert 3-1, 3-2, 3-3, 3-4 και τα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας το σήμα Agrocert 4. Οποιαδήποτε άλλη επισήμανση πρέπει να αντιμετωπίζετε τουλάχιστον με σκεπτικισμό.


5.  Ποιος εξασφαλίζει ότι τηρούνται πραγματικά οι προδιαγραφές;
Αρμόδιος έως τώρα είναι ο ΟΠΕΓΕΠ (Agrocert) τόσο για τον έλεγχο όσο και για την πιστοποίηση των προϊόντων που παράγονται με το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης. Ωστόσο, προωθείται νομοθετική ρύθμιση σύμφωνα με την οποία στη διαδικασία της πιστοποίησης θα μπουν και οι ιδιωτικοί οργανισμοί που τώρα πιστοποιούν τα βιολογικά προϊόντα και ο ΟΠΕΓΕΠ θα κάνει τον έλεγχο αυτών των οργανισμών. Ο σύμβουλος γεωπόνος αλλά και ο ίδιος ο παραγωγός είναι υπεύθυνος για τα λάθη που μπορεί να γίνουν. Κανένα σύστημα δεν μπορεί να διασφαλίσει πλήρως την εφαρμογή του, ωστόσο γίνονται έλεγχοι.


6.  Είναι καλύτερα από τα άλλα προϊόντα;
Στην Ολοκληρωμένη Διαχείριση εφαρμόζονται αρχές που θα έπρεπε να τηρούνται έτσι και αλλιώς και στη συμβατική παραγωγή αν τα πράγματα για διάφορους λόγους δεν είχαν πάρει λάθος δρόμο, και δεν είχε γίνει κοινός τόπος η αλόγιστη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Για παράδειγμα, χρησιμοποιείται η αναγκαία ποσότητα λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, την κατάλληλη στιγμή. Ωστόσο, οι αρχές της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης εφόσον τηρούνται απ' όσους συμμετέχουν στο σύστημα, δίνουν τελικά ασφαλέστερα, περισσότερο ποιοτικά και άρα καλύτερα προϊόντα.


7.  Η εφαρμογή του Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης κοστίζει περισσότερο στους παραγωγούς;
Πρόκειται για ένα σύστημα παραγωγής που έχει πολλά καλά και ένα μεγάλο κακό. Είναι εξαιρετικά γραφειοκρατικό. Ο όγκος της γραφειοκρατίας είναι δυσβάσταχτος για τους παραγωγούς οι οποίοι μπαίνουν στο συγκεκριμένο σύστημα ως ομάδες παραγωγών και όχι μεμονωμένα. Εκτός λοιπόν από τις φροντίδες στην παραγωγή ο σύμβουλος γεωπόνος βοηθάει και στη διεκπεραίωση αυτών των εργασιών. Ο παραγωγός επιβαρύνεται με κάποια περισσότερα έξοδα, εργαστηριακές αναλύσεις, το κόστος του γεωπόνου αλλά κερδίζει από την ορθολογική χρήση των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων.


8.  Είναι ακριβότερα από τα συμβατικά προϊόντα;
Oχι, πωλούνται το ίδιο αν και η τήρηση των συγκεκριμένων προτύπων δίνει σαφώς καλύτερα προϊόντα. Κανονικά τα συγκεκριμένα προϊόντα θα έπρεπε να έχουν μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, να πωλούνται δηλαδή ακριβότερα από τα συμβατικά εφ' όσον η παραγωγή τους απαιτεί μεγάλη προσπάθεια από τους παραγωγούς αλλά ακόμα δεν έχουν γίνει ιδιαίτερα γνωστά. Στόχος είναι το συγκεκριμένο σήμα να χρησιμέψει ως σήμα ποιότητας για τις εξαγωγές αλλά προς το παρόν, αυτό δεν συμβαίνει.